foto: Chris van Houts
Job Degenaar (1952)
Reflecties met foto’s en een terugblik.
Door vele wisselingen van scholen en studies, een internaatsleven, werk op avondscholen (docent Nederlands en NT2) en werkzaamheden die geregeld wereldreizen vergen, maak je weinig vrienden: steeds ben je aan het afsluiten en onderweg naar het volgende. Dat heeft zijn voordelen: het maakt enerzijds iemand onafhankelijk en levert wellicht een ruimere kijk op de wereld en de vele verschillende culturen op, maar anderzijds is zo’n leven tamelijk solitair. Om je als mens toch te kunnen uiten, liggen, althans in mijn geval, pen, papier en het bezit van een gitaar dan voor de hand.
Mijn literaire loopbaan begon op vroege leeftijd met het schrijven en componeren van liedjes, zeer simpel: met een schrijfblok en een band- of cassetterecorder. In mijn studententijd maakte ik als zanger-gitarist deel uit van de vijfkoppige Amsterdamse folkband Pentachord. In die tijd trad ik ook alleen op, met eigen liedjes en die van anderen. Op een bepaald moment besefte ik dat een pure tekst, zonder die muziek, ook heel effectief kon zijn: de klank van de woorden kan veel bijdragen aan de kracht ervan. Mijn teksten gingen toen steeds meer de literaire kant op. In 1976 verscheen mijn poëziedebuut, Bericht voor gelovigen, dat in diverse boekhandels ten onrechte op de afdeling Theologie belandde, een bundel waarin ook mijn eerste haiku’s een plek vonden. Sindsdien verschenen meer dan een dozijn dichtbundels in Nederland, een bloemlezing van mijn werk in Polen en Duitsland, schreef ik verhalen en beschouwingen over literatuur, kunst en cultuur en vertaalde lyriek van Paul McCartney, de Oostduitse dichter Reiner Kunze en van vervolgde schrijvers. Mijn jongste bundels zijn Hertenblues (2de druk 2018), Bijeengezwegen (2021) en Handkussen van de tijd (vierde druk, 2021). Altijd zijn in mijn werk essentiële ervaringen, ook wel ‘haiku-momenten’ genoemd, een rol blijven spelen, al dan niet vormgegeven in oosterse versvormen. De gitaar heb ik overigens nooit vaarwel gezegd. Bij optredens gaat hij nu en dan mee op reis, vooral bij avondvullende.
Van 2005 tot 2015 heb ik me als voorzitter van het Writers in Prison Committee van PEN Nederland sterk ingezet voor vervolgde en bedreigde schrijvers in de wereld. Sinds 2017 ben ik voorzitter van het PEN Emergency Fund, een uniek fonds dat wereldwijd schrijvers in urgente nood steunt. Als docent Poëzie ben ik verbonden aan de Schrijversvakschool Groningen (dependance Zwolle).
Voor meer informatie: www.jobdegenaar.nl.
Vorige kennismaking: Monique Carbière volgende kennismaking: Pierre Emanuel