Simon Buschman
kedang – kedang
rond middernacht,
de PTT*-trein
Na een groen sein uit de vorige stationscentrale zet oom Karel het tingeltangelgeluid aan en laat de slagbomen neer. Voordat de trein langsjaagt, groet hij de machinist die zijn duim opsteekt. Hij kan dan zelf gaan slapen, tot half zes; een goederentrein.
Tot die nacht. Ergens op een onbewaakte overweg slaat een vrachtwagenmotor af. De chauffeur ontkomt ternauwernood. Machinist Peter, bijna met pensioen, wordt verbrijzeld. In de ravage: postzakken, dozen met pakjes, losgeslagen apparatuur. En Peters fiets.
Het algeheel herstel en het aanbrengen van een beveiligingssysteem zal ongeveer een week gaan duren. En intussen loopt oom Karel in de dagenlange stilte van tijd tot tijd het perron op en neer en mist vooral de nachtposttrein. Deze wordt nu omgeleid.
~ ~ ~
Een paar jaar geleden kwam deze vroege herinnering in me omhoog en schreef ik deze haibun. Toch bleef de tekst me maar bezighouden; die voelde nog steeds als onaf. En, op zomaar een achternamiddag:
De dagen van herstel –
tussen bloemen en kaarsen
Peters dichte kist;
in de nachtelijke uren
schuift de maan van oost naar west.
~ ~ ~
Deze tanka hoort onlosmakelijk bij de haiku plus het prozadeel. Zo ontstond het begrip tanhaibun; en vanaf dat moment wat de tanhaibun inhoudt: een prozatekst waarin tanka en haiku zijn verweven. Het bun in tanhaibun betekent: vertelling.
De bovenstaande tanhaibun begint met een haiku en eindigt met een tanka. De gedichten in een tanhaibun kunnen natuurlijk ook in de omgekeerde volgorde verschijnen, en mogen op elke denkbare plaats staan, vooraan, achteraan of door de tekst heengeweven. Er zijn ook tanhaibuns denkbaar met meerdere haiku’s en/of tanka’s.
Deze tekst is geplaatst in Vuursteen, tijdschrift voor haiku en tanka, lente 2025.
Voor meer informatie: haiku.nl/tanhaibun/ en sbteksten.nl – frontpage en bij Vertellingen.
Eerste tanhaibun + reflectie: Theo Fransen en Erik Heijerman