voorbij de dagen
dat nachtegalenstemmen
van ver weerklonken
Taniguchi Buson, 1715-1783
vanuit de tempel
kijk ik omhoog, zie de maan
en ook mijzelf – écht
Matsuo Basho, 1644-1694
1 Rachel van Lier, Italië/Umbrië
Simon Buschman, Zuid-Spanje
het grimmig landschap
uitmondend in rotsheuvels
daarboven valken
de mens lijkt overbodig –
op wat herdersstulpjes na
elk jaar maak ik hier
trektochten – ontloop daarmee
wekenlang mijzelf
in het dal zilvert een beek
is er onmiskenbaar, ginds
2 Simon Buschman, Zuid-Spanje
Rachel van Lier, Italië/Umbrië
jij, ik – het houtvuur
smeult nog na, straks enkel as
zelfs zijn geur niet meer
met een grote bocht ga ik
om deze nachturen heen
daglicht aan de kim –
zo gewoon als ontwaken
toch steeds anders is
ik vervolg het pad tot er
een splitsing komt, links of rechts
3 Rachel van Lier, Italië/Umbrië
Simon Buschman, Zuid-Spanje
zullen wij samen
vanaf een berg met afgrond
uitzien over zee …
het is goed te aanvaarden:
het wandelpad houdt daar op
in deze schemer
de poolster zien opkomen –
en dan uiteen gaan
tegen de morgen zien wij
het daglicht ieder elders
Foto: René Rhee
Rachel van Lier:
Ruim tien jaar geleden – mijn vriendin Chiara en ik ontmoeten je vrouw Carla en jou. Chiara en ik beheren een kortverblijfcamping (erg afwisselend) in Umbrië. Jij en ik hielden contact, mailden en skypten. Want, ik was als een blok voor jou gevallen, vertelde ik pas later, veel later. Chiara had het daar (weer) moeilijk mee; nogal logisch.
In 2008 spraken jij en ik af om met een renga hier duidelijkheid in te krijgen; of minstens enige richtingduiding. Ik herinner me nog steeds het eerste skypegesprek (Chiara was in de kamer aanwezig maar nam er niet aan deel; luisterde).
Urenlang vertelde ik over mijn leven: of ik naar mijzelf luisterde, zo intens. Samengevat om wie het gaat: mannen, zoals jij, die op mijn vader lijken (kwetsbaar maar tezelfdertijd duidelijk).
Het fictieve maar waarachtige renga-proces heeft me (en ook Chiara) veel inzichten gegeven. Job heeft er een sensitieve, wijze, gevoelige reflectie bij geschreven: een ‘zo mag je zijn’ om steeds naar te kijken, om zo naar jezelf te kijken. En voor ons, jij en ik:
tegen de morgen zien wij
het daglicht ieder elders
Foto: René Rhee
Simon Buschman
Vanaf de voet van de bergwand naar de hooggelegen camping ‘Il Falcone – De Valk’ is het ruim acht kilometers uitermate voorzichtig rijden, zeker met een camper. Om de paar kilometer is er een uitkijkpunt met prachtige vergezichten. En dan is het enige tijd goed toeven in de camping. De afdaling vraagt minstens zoveel rijvaardigheid en kalmte.
Jij, Rachel, rijdt een paar keer per week deze weg naar het dorp en dan weer terug, afwisselend met Chiara. Jullie zeggen dan weinig om zo geconcentreerd mogelijk af te dalen of naar boven te gaan.
Foto: René Rhee
Na onze renga ‘De trektocht’ ben je een jaar later in de wintertijd drie maanden door Umbrië (je eindelijk verworven thuisgebied) gaan trekken. Alleen in de weekenden had je contact met Chiara. Het werd de reis van je leven, omdat je bij terugkeer werkelijk het gevoel had bij Chiara thuis te komen; en zó ontving zij jou ook. Ook Chiara had die drie maanden een innerlijke reis gemaakt, mede door samen met een psychologe wekelijks stil te staan bij haar wel en wee; en zo meer en meer ‘haar wel’ leerde kennen en erkennen.
Anders gezegd: meer thuisraken in jezelf geeft ook vanzelfsprekender thuiskomen bij elkaar; en zo een écht thuiszijn met elkaar. Jij leverde ‘het nodige van je nadrukkelijkheid’ in, Chiara verwierf ‘meer en meer zeggenschap over zichzelf’ en daarmee binnen de relatie.
Vorige renga: Renga met Henk van der Werff – Volgende pagina: Reflectie Job Degenaar