De renga is een dicht- en vertelvorm, voortgekomen uit de tanka, en bestaat eveneens uit vijf regels met als eerste strofe drie regels (doorgaans 5-7-5 lettergrepen; echt niet altijd) en gevolgd door een strofe van twee regels (doorgaans 7-7 lettergrepen; echt niet altijd). Anders gezegd: de renga begint met een hokku van drie regels (de latere haiku), waarna een andere dichter met de wakiku van twee regels (het vervolgvers) aansluit. Van de a-dichter aansluitend naar de b-dichter; dan opnieuw, enzovoort. Met elkaar ontstaat een kettinggedicht.
Als type gedicht wordt de renga ondergebracht bij de parlandopoëzie, het poëtisch proza dat gekenmerkt wordt door een anekdotische verteltrant. Vandaar: de associatieve gesprekspoëzie.
Hieronder een voorbeeld van het begin van een renga. Er vindt na het hokku-begin een uitwisseling plaats tussen een a-dichter en een b-dichter; soms tussen meer dichters: dan is het een poëtisch groepsgesprek.
Foto: Henk van der Werff
a-dichter
b-dichter
a
laat in de schemer
– rondom een oude steeneik
drie boomstambanken
b
na wat groeten en gekuch
raken stemmen in gesprek
a
vuurvliegjes dansen
in wirwars, doven, lichten op,
vinden zo elkaar
b
een zomaar-gesprek, lijkt het,
maar daaronder vindt veel plaats
Dialogen – Renga’s
Simon Buschman met:
Nicole Van Overstraeten – Onbestemd
Henk van der Werff – Om er te zijn
Rachel van Lier – De trektocht
Wie reist, reist naar zich toe, Reflectie Job Degenaar
Kees Donkelaar – En toch
Henk van der Werff – Van alle tijden
Nora Schneider – Uitgevloerd
En zij, nabestaande, Reflectie Job Degenaar
Greet Niederländer – Een pelgrimage
Henk van der Werff – Nu er tijd is
Bep Grootendorst – Jaar in jaar uit
Onze aarde, Reflectie Job Degenaar
Michèle van Bentum – Op den duur ineen
Renate van Duuren – Elk woord
Henk van der Werff – Wat er gebeurt
Ternauwernood een vlinder, Reflectie Job Degenaar
Gerard Verbeek – In de buurt
Henk van der Werff – Zonder een waarom
Chris Van de Rijck – Het venster
Twee levensfases, Reflectie Job Degenaar
Marthe Tensen – Waar ik woon I
Marthe Tensen – Waar ik woon II
Marthe Tensen – Waar ik woon III
Job Degenaar – Zo het ging en gaat